🕌 درسنامه: ظهور اسلام و زندگی پیامبر اکرم (ص)
در این درس با شرایط اجتماعی شبه‌جزیره عربستان پیش از اسلام، زندگی پیامبر اکرم (ص)، هجرت مسلمانان، تشکیل حکومت اسلامی، و وقایع مهم صدر اسلام آشنا می‌شویم.
📍 موقعیت جغرافیایی و اجتماعی عربستان
- اسلام در شبه‌جزیره عربستان (جزیره‌العرب) ظهور کرد
- شهرهای مکه، مدینه و طائف در منطقه کوهستانی حجاز قرار دارند
- مکه و یثرب از مهم‌ترین ایستگاه‌های تجاری بودند
🕰️ عصر جاهلیت
- دوران پیش از بعثت پیامبر را عصر جاهلیت می‌نامند
- عرب‌ها بیشتر بت‌پرست بودند؛ برخی پیرو ادیان ابراهیمی، یهود، مسیحیت و زرتشت
- سطح علم و دانش پایین بود؛ تعداد کمی سواد داشتند
- زنان از موقعیت اجتماعی پایینی برخوردار بودند
- تعصب قبیله‌ای، کمبود منابع و انتقام‌جویی باعث درگیری و غارتگری می‌شد
🕋 تولد و بعثت پیامبر (ص)
- حضرت محمد (ص) در شهر مکه به دنیا آمد
- به دلیل درستکاری و پاکدامنی، لقب “محمد امین” گرفت
- در سن چهل سالگی در غار حرا به پیامبری رسید
🧕 نخستین ایمان‌آورندگان
- حضرت خدیجه (س) و حضرت علی (ع)
⚔️ مخالفت مشرکان با اسلام
- افرادی مانند ابولهب، ابوجهل و ابوسفیان از گسترش اسلام بیم داشتند
- پیشنهاد ثروت به پیامبر رد شد؛ ایشان مأمور هدایت بودند
- اشراف مکه به دلایل اقتصادی، اجتماعی و اعتقادی با پیامبر دشمنی می‌کردند
🩸 شهدای نخستین اسلام
- یاسر، سمیه، عمار و بلال حبشی
🌍 هجرت به حبشه و شعب ابی‌طالب
- به دلیل آزار مشرکان، مسلمانان به حبشه مهاجرت کردند
- تحریم اقتصادی و اجتماعی علیه مسلمانان اعمال شد
- پیامبر و یارانش به شعب ابی‌طالب پناه بردند و سه سال سختی کشیدند
- عهدنامه تحریم توسط موریانه خورده شد و فقط “بسم‌الله” باقی ماند
🫂 انصار و مهاجرین
- انصار: یاری‌کنندگان پیامبر از یثرب
- مهاجرین: مسلمانانی که از مکه به مدینه هجرت کردند
🏛️ تشکیل حکومت اسلامی
- نخستین اقدام پیامبر در مدینه: ساخت مسجد
- با امضای پیمان‌نامه با یهودیان، حکومت اسلامی در مدینه شکل گرفت
🛡️ جنگ‌ها و اخلاق اسلامی
- غزوه: جنگ‌هایی که پیامبر در آن شرکت داشت
- سریه: جنگ‌هایی که فرمانده تعیین می‌شد
- سفارش پیامبر: رعایت اخلاق، خوش‌رفتاری با اسیران، پرهیز از غارت
📜 نامه‌نگاری به فرمانروایان
- ایران، روم، مصر، حبشه
🕳️ جنگ خندق و سلمان فارسی
- پیشنهاد کندن خندق توسط سلمان فارسی
🌟 واقعه غدیر
- حضرت علی (ع) به جانشینی پیامبر منصوب شد
- فرمایش پیامبر: “هر کس من پیشوای او هستم، علی نیز پیشوای اوست”
📊 جدول خلاصه درس
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| عصر جاهلیت | بت‌پرستی، تعصب قبیله‌ای، بی‌سوادی |
| بعثت پیامبر | در سن ۴۰ سالگی در غار حرا |
| هجرت | حبشه و سپس مدینه |
| تشکیل حکومت | ساخت مسجد و پیمان‌نامه با یهودیان |
| واقعه غدیر | معرفی حضرت علی به عنوان جانشین |
دیدگاهتان را بنویسید