درس 18 مطالعات اجتماعی پایه نهم

🔴 مفهوم هویت

هویت یعنی آگاهی و شناخت انسان از خود. این مفهوم، پاسخ به پرسش «من کیستم؟» را در بر دارد. انسان برخلاف سایر موجودات زنده، از وجود، شخصیت و ویژگی‌های خود آگاه است و این امتیاز را خداوند به او عطا کرده است.

🟠 ابعاد هویت

هویت انسان به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

• هویت فردی: شامل ویژگی‌های جسمانی و روانی فرد
• هویت اجتماعی: حاصل تعامل با جامعه و نقش‌های اجتماعی

🟡 هویت فردی

هویت فردی شامل دو بخش است:

• ویژگی‌های جسمانی: جنسیت، قد، وزن، سن، گروه خونی
• ویژگی‌های روانی و اخلاقی: صبوری، زودرنجی، پشتکار، امیدواری، لجاجت، علاقه‌مندی به هنر

✅ ویژگی‌های جسمانی و روانی بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند.

🟢 هویت اجتماعی

هویت اجتماعی از طریق عضویت در گروه‌های مختلف شکل می‌گیرد. برای مثال:

• در خانواده: فرزند
• در مدرسه: دانش‌آموز
• در جامعه: شهروند

✅ نقش‌های اجتماعی در شکل‌گیری هویت مؤثرند.

🔵 تغییرپذیری ویژگی‌های هویتی

برخی ویژگی‌ها مانند سن و محل تولد ثابت‌اند، اما ویژگی‌هایی مانند سواد، درآمد و اخلاق قابل تغییرند. انسان نسبت به ویژگی‌های قابل تغییر مسئول است.

⚪ هویت ملی

هویت ملی به ملت مربوط می‌شود. ملت یعنی جمعیتی که در یک سرزمین مشخص زندگی می‌کنند و دارای اشتراکات تاریخی، زبانی، مذهبی، اقتصادی و آرمان‌های مشترک هستند.

عناصر اصلی هویت ملی: فرهنگ، تاریخ، سرزمین

🟣 نقش دین در هویت ایرانی

دین اسلام بخش مهمی از هویت ایرانیان است. فرهنگ، قوانین و نظام سیاسی کشور از اسلام نشأت گرفته‌اند. اقلیت‌های دینی نیز در حفظ فرهنگ ایرانی و دفاع از وطن نقش داشته‌اند.

🟤 نقش زبان فارسی

زبان فارسی ریشه در تمدن ایران باستان دارد و پس از اسلام نیز به عنوان زبان علمی و فرهنگی باقی مانده است. این زبان عامل وحدت اقوام ایرانی و زبان دوم جهان اسلام است.

⚫ تأثیر انقلاب اسلامی

انقلاب اسلامی موجب بازگشت به فرهنگ و هویت اسلامی شد. مردم ایران خواستار استقلال، آزادی و جامعه‌ای اسلامی شدند. آرمان‌های این انقلاب الهام‌بخش مسلمانان جهان است.

🌍 امت اسلامی

امت اسلامی جمعیتی بزرگ است که با وجود مرزهای جغرافیایی، یک پیکره واحد را تشکیل می‌دهد. اعضای این امت با انسجام، اتحاد و همدلی، در تاریخ و آینده یکدیگر شریک‌اند و در برابر دشمن مشترک، متحد می‌شوند.