🔥 درسنامه درس ۲۳ مطالعات اجتماعی پایه هفتم
در این درس با باورهای مذهبی، آداب زندگی، پوشاک، خوراک، ورزش و جشن‌های ایرانیان باستان آشنا می‌شویم.
🕊️ باورهای مذهبی و آیین زرتشت
- تعلیمات مذهبی نقش مهمی در زندگی فردی و اجتماعی مردم ایران باستان داشت.
- اقوام آریایی عناصر خلقت مانند آب، آتش، خاک و باد را مقدس می‌دانستند.
- زرتشت پیامبر ایران باستان بود و قبل از سلسله مادها می‌زیست.
- او مردم را به پرستش اهورا مزدا، خدای یکتا دعوت می‌کرد.
- اهورا مزدا منشاء خیر و اهریمن سرچشمه شر بود.
- تعالیم زرتشت: پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک
- کتاب مقدس زرتشتیان: اوستا
- آتش در دوره ساسانیان مقدس بود و آتشکده‌های زیادی ساخته شد.
- دین رسمی در دوره ساسانی: زرتشتی
- در کنار زرتشتیان، پیروان ادیان مسیحی، یهودی، بودایی، مانوی نیز زندگی می‌کردند.
- موبدان زرتشتی با گسترش ادیان دیگر مخالف بودند.
🍞 خوراک و آداب غذا خوردن
- غذای اصلی: گندم و جو، نان، شیرینی، گوشت، میوه، سبزیجات، شربت‌ها
- آسیاب‌های آبی برای آرد کردن غلات ابداع شده بود.
- واردات غذایی: روغن زیتون از یونان، ادویه از هند
- آداب غذا خوردن:
- سکوت هنگام غذا خوردن
- شستن دست‌ها قبل و بعد از غذا
- خواندن دعای نان
- ظروف مورد استفاده: سفالی، سنگی، فلزی
👗 پوشاک و ظاهر
- اطلاعات پوشاک از مجسمه‌ها، نقاشی‌ها، ظروف و سکه‌ها به‌دست آمده است.
- ایرانیان به پوشش بدن اهمیت می‌دادند و از برهنگی پرهیز می‌کردند.
- نخستین طراحان و استفاده‌کنندگان از شلوار بودند.
- پوشاک مردان: شلوار، بالاپوش آستین‌دار، کلاه نمدی
- پوشاک زنان: شلوار، پیراهن بلند، سربند
- لباس‌های ایرانی مورد توجه رومی‌ها و یونانی‌ها بود.
🏋️ ورزش و تربیت بدنی
- ورزش‌های محبوب: کشتی، سوارکاری، تیراندازی، شکار، نیزه، زوبین، فلاخن
- فردوسی در شاهنامه از دلاوری‌های رستم، سهراب، سیاوش، گردآفرید یاد کرده است.
- به نوشته هرودوت، آموزش‌های اصلی به فرزندان: سوارکاری، تیراندازی، راستگویی
- ورزش چوگان توسط ایرانیان ابداع شد و جهانی شد.
🎉 جشن‌ها و آیین‌های شادی
- شاد زیستن را موهبت الهی می‌دانستند.
- واژه جشن از یشت و یسنه اوستایی به معنای نیایش گرفته شده است.
- جشن‌ها اغلب دینی بودند و با نیایش همراه بودند.
- ارتباط جشن‌ها با فصل‌ها و کشاورزی
- مهم‌ترین جشن‌ها: نوروز، سده، مهرگان
- نوروز: پیام‌آور نو شدن سال و طبیعت
- پیدایش نوروز: نسبت داده شده به تاج‌گذاری جمشید
- آیین نوروز: دعا، هدیه دادن، شادباش گفتن
- در زمان هخامنشیان، نوروز در تخت جمشید برگزار می‌شد.
- نوروز امروزی: جشن مردمی، ارتباط قلبی با خدا، دید و بازدید، قرآن بر سر سفره
- نوروز فقط در ایران برگزار نمی‌شود؛ جهانی است.
- سازمان ملل، اول فروردین (۲۱ مارس) را روز جهانی نوروز اعلام کرده است.
📊 جدول خلاصه درس
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| پیامبر ایران باستان | زرتشت |
| کتاب مقدس | اوستا |
| ورزش‌های محبوب | کشتی، تیراندازی، چوگان |
| جشن‌های مهم | نوروز، سده، مهرگان |
| آداب غذا خوردن | سکوت، شستن دست، دعای نان |
دیدگاهتان را بنویسید