💰 درسنامه درس ۲۲ مطالعات اجتماعی پایه هفتم
در این درس با اقتصاد ایران باستان، کشاورزی، صنعت، تجارت، مالیات و منابع درآمد حکومت‌ها آشنا می‌شویم.
🌾 کشاورزی و دامپروری
- فلات ایران از نخستین سرزمین‌هایی بود که کشاورزی و دامپروری در آن آغاز شد.
- مهم‌ترین پیشه و وسیله معیشت: کشاورزی
- در اوستا و کتیبه‌ها، ارزش کار کشاورزان ستوده شده است.
- حکومت‌ها به کشاورزی اهمیت می‌دادند و آن را تشویق می‌کردند.
- محصولات اصلی: گندم و جو
- کشاورزان به پرورش دام نیز می‌پرداختند.
🧶 صنعت و پیشه‌وری
- در کنار کشاورزی، صنعت نیز در ایران باستان رونق داشت.
- صنایع مهم: پارچه‌بافی از پنبه، ابریشم، پشم و حریر
- پیشه‌ها: نجاری، آهنگری، شیشه‌گری، ساخت ابزارهای جنگی و خانگی
- در دوره ساسانی، ارابه‌های ایرانی به زیبایی و ظرافت مشهور بودند.
🛣️ تجارت و جاده‌ها
- جاده شاهی به فرمان داریوش اول ساخته شد.
- عوامل رونق تجارت: امنیت راه‌ها، ساخت کاروانسراها، جاده‌های ارتباطی
- جاده ابریشم، چین و هند را به اروپا متصل می‌کرد و از ایران عبور می‌نمود.
- ارزشمندترین کالای تجاری: ابریشم از چین
- ایران صادرکننده: سنگ‌های قیمتی، پارچه، قالی، محصولات کشاورزی
🚢 تجارت دریایی
- ایرانیان باستان در دریانوردی مهارت داشتند.
- در دوره ساسانی، تجارت دریایی در خلیج فارس رونق گرفت.
- کشتی‌ها به کشورهای دور و نزدیک رفت‌وآمد داشتند.
🪙 ضرب سکه و پول
- برای اولین بار، سکه زرین دریک یا زریک به فرمان داریوش اول ضرب شد.
- قبل از سکه، مردم کالاها را با هم مبادله می‌کردند.
- ضرب سکه باعث رونق تجارت شد.
- حاکمان ایالت‌ها با اجازه شاه، سکه‌های نقره‌ای یا مسی ضرب می‌کردند.
📉 مالیات و درآمد حکومت
- منبع اصلی درآمد حکومت‌ها: مالیات
- مالیات به صورت نقدی یا جنسی دریافت می‌شد.
- پرداخت‌کنندگان: کشاورزان، دامداران، پیشه‌وران، بازرگانان
- مالیات سرانه فقط از عامه مردم گرفته می‌شد؛ بزرگان معاف بودند.
- در مراسم تاج‌گذاری، مردم به شاه هدیه می‌دادند.
- رفتار مأموران مالیاتی اغلب سخت‌گیرانه و ظالمانه بود.
- در زمان خشکسالی یا شورش، مالیات کاهش می‌یافت.
🏗️ مصارف درآمد حکومت
- جنگ با دشمنان
- مصارف شخصی شاه و درباریان
- پرداخت حقوق مأموران حکومتی
- ساخت و نگهداری: آتشکده‌ها، کاروانسراها، قنات‌ها، سدها و پل‌ها
📊 جدول خلاصه درس
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| شغل اصلی | کشاورزی و دامپروری |
| صنایع مهم | پارچه‌بافی، نجاری، آهنگری |
| جاده مهم | جاده شاهی |
| سکه زرین | دریک یا زریک |
| منبع درآمد | مالیات نقدی و جنسی |
دیدگاهتان را بنویسید