📚 درسنامه: فرهنگ، علم و هنر در دوره ایلخانان و تیموریان
در این درس با نقش دانشمندان ایرانی مانند خواجه نصیرالدین طوسی و خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، تأسیس مراکز علمی و فرهنگی، گرایش مغولان به اسلام، اقدامات غازان‌خان و اولجایتو، و شکوفایی هنر در دوره تیموریان آشنا می‌شویم.
🔭 دانشمندان برجسته ایرانی
- خواجه نصیرالدین طوسی: مشاور هلاکو، تلاش برای کاهش قتل و غارت، تأسیس رصدخانه مراغه
- رصدخانه مراغه: مرکز علمی بزرگ با تجهیزات اخترشناسی و کتابخانه، ساخته‌شده به همت طوسی
- خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی: پزشک، سیاستمدار، علاقه‌مند به عمران و کارهای خیر
- ربع رشیدی: مجموعه‌ای علمی و فرهنگی در تبریز شامل مسجد، مدرسه، بیمارستان، خانقاه و کتابخانه
- اثر مهم رشیدالدین: کتاب جامع‌التواریخ
🕊️ دین و فرهنگ در دوره مغول
- مغولان پیرو آیین‌های مختلفی مانند آیین گذشتگان، بودایی و مسیحیت بودند.
- مبلغان مسیحی و بودایی موفق نبودند چون مردم ایران اعتقاد محکمی به اسلام داشتند.
- با تلاش عالمان و وزیران ایرانی، ایلخانان مسلمان شدند.
🏗️ اقدامات فرهنگی و عمرانی ایلخانان
- غازان‌خان: اصلاح امور اداری، مالی و قضایی با راهنمایی خواجه رشید؛ آبادانی تبریز
- بناهای غازانیه: شامل مسجد، بیمارستان، مدرسه، کتابخانه و گرمابه در تبریز و شهرهای دیگر
- سلطان محمد خدابنده (اولجایتو): انتقال پایتخت به سلطانیه و ساخت گنبد سلطانیه
- بناهای دوره ابوسعید: گنبدها و ایوان‌های عظیم و بلند
🎨 هنر در دوره تیموریان
- پایتخت شاهرخ: هرات
- گوهرشاد: همسر شاهرخ، بانوی نیکوکار؛ ساخت مسجد گوهرشاد در مشهد
- هنرهای شکوفا: نگارگری و خوشنویسی
- شاهنامه بایسنقری: نسخه‌ای نفیس از شاهنامه با نگارگری و تذهیب، به سفارش بایسنقر میرزا
📊 جدول خلاصه درس
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| خواجه نصیرالدین طوسی | دانشمند برجسته، مؤسس رصدخانه مراغه |
| خواجه رشیدالدین | سیاستمدار و پزشک، مؤسس ربع رشیدی |
| غازان‌خان | اصلاحات اداری و عمرانی، ساخت بناهای بزرگ |
| اولجایتو | انتقال پایتخت به سلطانیه، ساخت گنبد سلطانیه |
| گوهرشاد | بانوی نیکوکار، سازنده مسجد گوهرشاد |
| هنر تیموری | شکوفایی نگارگری و خوشنویسی |
دیدگاهتان را بنویسید