🌍 بخش اول: محیط‌های تشکیل‌دهنده سیاره زمین
- زمین از چهار محیط تشکیل شده است: سنگ‌کره، آب‌کره، هوا‌کره و زیست‌کره.
- 🪨 سنگ‌کره (لیتوسفر): بخش جامد و خارجی زمین شامل سنگ و خاک.
- 💧 آب‌کره (هیدروسفر): شامل تمام آب‌های سطحی، زیرزمینی، یخچال‌ها و نزولات جوی.
- 🌬️ هوا‌کره (اتمسفر): گازهایی که اطراف زمین را فرا گرفته‌اند.
- 🌱 زیست‌کره (بیوسفر): ترکیب سه محیط بالا برای زندگی انسان و موجودات زنده.
🌊 بخش دوم: آب‌ها و خشکی‌های زمین
- وسعت خشکی‌ها نسبت به آب‌ها کمتر است.
- حدود ۷۱٪ سطح زمین را آب‌ها تشکیل می‌دهند.
- وسعت آب‌های نیم‌کره جنوبی بیشتر از نیم‌کره شمالی است.
- قاره‌های بزرگ عبارتند از: آسیا، اروپا، آفریقا، آمریکا، استرالیا و اقیانوسیه.
⛰️ بخش سوم: ناهمواری‌های سطح زمین
- سطح خشکی‌ها شامل فلات‌ها، کوه‌ها، تپه‌ها، دشت‌ها و جلگه‌هاست.
- ناهمواری یعنی پستی و بلندی‌های سطح زمین.
- جلگه‌ها در کنار دریاها یا امتداد رودهای بزرگ تشکیل می‌شوند.
- فلات‌ها سرزمین‌های هموار و مرتفع هستند.
- بلندترین فلات جهان: فلات تبت.
- کوه‌های جوان: شیب تند، دره‌های V شکل.
- کوه‌های قدیمی: قله‌های گنبدی، دره‌های U شکل.
🏞️ بخش چهارم: بهره‌برداری از ناهمواری‌ها
- کوهستان‌ها: معادن، سدسازی، تونل، دامپروری، جنگل‌کاری.
- جلگه‌ها و دشت‌ها: کشاورزی، ساخت شهر و روستا، باغات، جاده‌سازی.
🔄 بخش پنجم: تغییرات چهره زمین
- چهره زمین در گذشته مانند امروز نبوده است.
- ناهمواری‌ها طی میلیون‌ها سال شکل گرفته‌اند و تغییر کرده‌اند.
- عوامل تغییر شکل: طبیعی و انسانی.
- فعالیت‌های انسانی مثل سدسازی، استخراج معادن، کشاورزی پلکانی، ساخت جاده و تونل باعث تغییر ناهمواری‌ها شده‌اند.
- امروزه انسان هم با ناهمواری‌ها انطباق پیدا کرده و هم آن‌ها را تغییر داده است.
- دخالت انسان در محیط طبیعی نسبت به گذشته بیشتر شده است.
📋 خلاصه درس در یک نگاه
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| محیط‌های زمین | سنگ‌کره، آب‌کره، هوا‌کره، زیست‌کره |
| وسعت آب‌ها | ۷۱٪ سطح زمین، بیشتر در نیم‌کره جنوبی |
| ناهمواری‌ها | فلات‌ها، کوه‌ها، جلگه‌ها، دشت‌ها |
| کوه‌های جوان | شیب تند، دره V شکل |
| کوه‌های قدیمی | قله گنبدی، دره U شکل |
| تغییرات انسانی | سدسازی، معادن، جاده‌سازی، کشاورزی پلکانی |
دیدگاهتان را بنویسید