🎨 درسنامه: فرهنگ، هنر و معماری در دوره سلجوقیان
در این درس با ساختار حکومت سلجوقیان، نقش وزیران ایرانی، مدارس نظامیه، گسترش زبان فارسی، شهرنشینی، معماری و هنر ایرانی در این دوره آشنا می‌شویم.
🏛️ ساختار حکومت سلجوقیان
- در رأس حکومت: سلطان
- مهم‌ترین مقام: وزارت
- قدرت و عظمت حکومت با سیاست و کفایت وزیران ایرانی به‌دست آمد
- وزیران مهم: عمیدالملک کندری و خواجه نظام‌الملک
- تدبیر وزیران موجب رشد اقتصادی، فرهنگی، کشاورزی، بازرگانی، صنعت و معماری شد
📚 دانش و آموزش در دوره سلجوقی
- از دوره‌های برجسته تاریخ ایران از نظر گسترش دانش، هنر و ادب
- خواجه نظام‌الملک بنیان‌گذار مدارس نظامیه در نیشابور، اصفهان و بغداد
- اساتید برجسته: امام محمد غزالی و سعدی
- بزرگ‌ترین مرکز علمی و مذهبی در زمان حمله مغول: خراسان
📝 زبان و ادب فارسی
- در دوره غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان مورد حمایت قرار گرفت
- لشکرکشی‌های محمود غزنوی موجب رواج زبان فارسی در هندوستان شد
- زبان رایج ایران در قرن پنجم و ششم: ترکی
🏙️ شهرنشینی و معماری
- آرامش و رونق بازرگانی موجب گسترش شهرنشینی شد
- پایتخت‌های سلجوقیان: ری، نیشابور، اصفهان
- معماران ایرانی بناهای زیبایی ساختند؛ معماری به اوج شکوفایی رسید
- ابتکار ایرانیان در ساخت مسجد: حیاط مرکزی و چهار ایوان
- ساخت انواع گنبد، مناره، کاروانسرا و مدارس با الگوهای جدید
🎨 هنر ایرانی در دوره سلجوقی
- ساخت ظروف سفالین لعاب‌دار و بدون لعاب
- ظروف زرین‌فام با نقش و نگارهای تزئینی
- ابتکار مهم در تزئین بناها: کاشی‌کاری
📊 جدول خلاصه درس
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| ساختار حکومت | سلطان در رأس، وزارت مهم‌ترین مقام |
| مدارس نظامیه | تأسیس توسط خواجه نظام‌الملک در شهرهای بزرگ |
| زبان فارسی | رشد و رواج در ایران و هندوستان |
| معماری سلجوقی | چهار ایوان، گنبد، مناره، کاشی‌کاری |
| هنر سلجوقی | ظروف زرین‌فام، سفال لعاب‌دار، تزئینات بناها |
دیدگاهتان را بنویسید