📘 درسنامه کامل درس دهم – عصر صفوی
🏡 زندگی اجتماعی و اقتصادی
- وجود حکومت مرکزی نیرومند و امنیت، باعث رونق زندگی شد.
- جمعیت ایران حدود ۱۰ میلیون نفر بود.
- اکثریت مردم: روستاییان و کوچ‌نشینان، مشغول کشاورزی، دامداری و صنایع دستی
- دهقانان ایرانی وضع بهتری نسبت به اروپاییان داشتند (طبق نظر شاردن)
- منبع اصلی درآمد حکومت: مالیات از کشاورزان و دامداران
- ۱۰ تا ۱۵٪ مردم در شهرها زندگی می‌کردند؛ شامل مقام‌های حکومتی، روحانیون، بازرگانان و صنعتگران
🏭 صنعت و تجارت
- صنایع ایرانی شکوفا و پررونق بودند؛ مخصوصاً صنعت بافندگی
- محصولات صادراتی: خشکبار، پارچه‌های ابریشمی، حریر، قالی‌های نفیس
- شهرهای بافندگی: اصفهان، کاشان، یزد، مشهد، گرگان، گیلان
- مالک کارگاه‌ها: شاه و خاندان سلطنتی
- صنایع مهم: کاشی، چینی، چرم، جواهر، رنگ، صابون، جنگ‌افزار سنتی
- دلایل رونق تجارت: امنیت، راه‌های ارتباطی، روابط سیاسی با کشورهای دیگر
- بازار قیصریه در اصفهان از باشکوه‌ترین بازارها بود
- شاه عباس اول اجازه فعالیت شرکت‌های اروپایی را داد
- ابریشم پرسودترین کالای صادراتی بود و در انحصار شاه عباس قرار داشت
🏛️ معماری و شهرسازی
معماران صفوی آثار باشکوهی ساختند:
- مسجدها
- مدرسه‌ها
- کاخ‌ها
- پل‌ها
- کاروانسراهای رایگان برای مسافران و بازرگانان
📚 علم و آموزش
- تعلیم و تربیت مورد توجه پادشاهان و مقام‌های کشوری و لشکری بود
- ساخت مدرسه‌ها و کتابخانه‌های عظیم در پایتخت‌ها
- وقف اموال برای مراکز علمی
- علوم مورد توجه: تفسیر، فقه، حدیث، طب، ریاضی، فلسفه، نجوم
- عالمان برجسته: میرداماد، ملاصدرا، شیخ بهایی، علامه مجلسی
- شعر و ادبیات فارسی پررونق نبود؛ به دلیل بی‌توجهی شاهان
- شاعران معروف: صائب تبریزی و بیدل (سبک هندی)
- علم تاریخ نیز مورد توجه بود
🎨 هنر، جشن‌ها و آیین‌ها
- رشته‌های هنری: نقاشی، خوشنویسی، کتاب‌آرایی، خاتم‌کاری
- جشن‌ها: نوروز، اعیاد اسلامی (قربان، فطر، غدیر)
- سوگواری امام حسین: روضه‌خوانی، سینه‌زنی، تعزیه
- تأثیر جشن‌ها: افزایش همدلی و همبستگی مردم
- مقایسه با امروز: در صفویه جشن‌ها عمومی و جمعی بودند؛ امروز بیشتر خصوصی و فردی‌اند
📋 جدول خلاصه درس دهم – عصر صفوی
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| جمعیت ایران | حدود ۱۰ میلیون نفر |
| منبع درآمد حکومت | مالیات، عوارض تجارت، صادرات |
| صنایع مهم | بافندگی، کاشی، چینی، چرم، جواهر، جنگ‌افزار |
| کالای پرسود صادراتی | ابریشم (در انحصار شاه عباس) |
| آثار معماری | مسجد، مدرسه، کاخ، پل، کاروانسرا |
| عالمان برجسته | ملاصدرا، شیخ بهایی، میرداماد، علامه مجلسی |
| شاعران معروف | صائب تبریزی، بیدل (سبک هندی) |
| رشته‌های هنری | نقاشی، خوشنویسی، کتاب‌آرایی، خاتم‌کاری |
| جشن‌ها و آیین‌ها | نوروز، اعیاد اسلامی، سوگواری امام حسین |
| تأثیر آیین‌ها | افزایش همدلی و همبستگی مردم |
دیدگاهتان را بنویسید