🌟 مقدمه
در دوره قاجار، ایران با چالشهای نظامی و سیاسی از سوی روسیه و انگلیس مواجه شد که نتایج زیانباری به همراه داشت. با این حال، این شکستها ایرانیان را به ارزش علم و صنعت واقف کرد و زمینهساز تلاشهایی برای پیشرفت و حفظ استقلال کشور شد.
🛡️ شکستهای نظامی و سیاسی و نتایج آن
- شکست از روسیه و انگلیس: ایران در دوره قاجار شکستهای نظامی و سیاسی از روسیه و انگلیس متحمل شد.
- نتایج:
- آگاهی از اهمیت علم و صنعت اروپاییان.
- چارهجویی سیاستمداران، اندیشمندان و عالمان دینی برای پیشرفت ایران.
👑 عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه
- عباس میرزا: ولیعهد فتحعلی شاه و یکی از شخصیتهای کلیدی در تلاشهای اصلاحطلبانه.
- دلیل نوسازی: در جنگ با روسیه، متوجه تأثیر علم و صنعت بر پیشرفت نظامی آن کشور شد.
- اقدامات:
- فرستادن دانشجویان به انگلستان برای فراگیری علوم و فنون جدید. 📚
- ترجمه کتابهای تاریخی کشورهای اروپایی به فارسی. 📖
⚰️ مرگ عباس میرزا
- مرگ: در آستانه لشکرکشی برای دفاع از هرات، به طرز مشکوکی درگذشت.
- ولیعهد جدید: محمدمیرزا (پسر عباس میرزا) به ولیعهدی برگزیده شد.
🧔 امیرکبیر، صدراعظم ناصرالدین شاه
- مشکلات دوران امیرکبیر: شورش در ایالتها، دخالتهای خارجی، بینظمی و خالی بودن خزانه.
- اهداف: نوسازی تشکیلات حکومتی، مبارزه با مفاسد اداری و اقتصادی، حفظ استقلال کشور.
- اقدامات:
- تأسیس دارالفنون برای آموزش علوم و فنون جدید. 🏫
- استخدام معلمان از کشورهای غیراستعماری مانند اتریش. 👨🏫
🔪 قتل امیرکبیر
- دستور قتل: ناصرالدین شاه تحت تأثیر توطئهچینان، دستور قتل امیرکبیر را صادر کرد.
- نتیجه: افول کشور و محرومیت از خدمات ارزشمند امیرکبیر.
📚 تأسیس مدارس جدید
- میرزا حسن رشدیه: تأسیس مدارس به سبک اروپایی در ایران.
- دلیل: آشنایی با پیشرفتهای آموزشی اروپا و تلاش برای مدرنسازی آموزش.
💰 نفوذ اقتصادی روسیه و انگلیس
- امتیازات اقتصادی: تأسیس بانک، استخراج معادن نفت، بهرهبرداری از جنگل و شیلات.
- آسیب به اقتصاد ایران: ضعف تولیدکنندگان و بازرگانان ایرانی در رقابت با شرکتهای خارجی.
🚭 نهضت تنباکو
- دلیل: اعتراض به قرارداد انحصار توتون و تنباکو با یک انگلیسی.
- رهبری: روحانیون، به ویژه آیتالله میرزا حسن شیرازی.
- نتیجه: لغو قرارداد و تقویت روحیه مقاومت در مردم. 🙌
📊 جدول خلاصه درس
| موضوع | شخصیت کلیدی | اقدامات/نتایج |
|---|---|---|
| شکستهای نظامی و سیاسی | – | آگاهی از اهمیت علم و صنعت اروپاییان، چارهجویی برای پیشرفت |
| عباس میرزا | عباس میرزا | فرستادن دانشجویان به اروپا، ترجمه کتابهای تاریخی |
| امیرکبیر | امیرکبیر | تأسیس دارالفنون، مبارزه با مفاسد اداری |
| نهضت تنباکو | آیتالله میرزا حسن شیرازی | لغو قرارداد انحصار توتون و تنباکو، تقویت روحیه مقاومت |
🌟 نتیجهگیری
تلاشهای اصلاحطلبانه در دوره قاجار، اگرچه با موانع بسیاری مواجه شد، اما زمینهساز آگاهی و مقاومت مردم ایران در برابر استعمار و ستم داخلی بود. 🚀
دیدگاهتان را بنویسید