👑 درس ۱۴: ایران پس از جنگ جهانی اول
📌 مشکلات پس از جنگ جهانی اول
- 🔹 بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی
- 🔹 نقش سیاست‌های انگلستان در تغییر حکومت
🇷🇺 خروج روسیه از ایران
- 🔹 انقلاب روسیه و سرنگونی تزار
- 🔹 تشکیل اتحاد جماهیر شوروی و خروج نیروها
📄 قرارداد ۱۹۱۹
- 🔹 بین ایران و انگلستان
- 🔹 واگذاری امور مالی و نظامی به مستشاران انگلیسی
- 🔹 مخالفت آیت‌الله مدرس و شیخ محمد خیابانی
⚔️ کودتای ۱۲۹۹
- 🔹 طراحی توسط انگلستان پس از شکست قرارداد
- 🔹 رضاخان و سید ضیاء مهره‌های کودتا
- 🔹 اشغال تهران و انتصاب رضاخان و سید ضیاء
🧠 ویژگی‌های رضاخان
- 🔹 روحیه استبدادی و خشن
- 🔹 نمایش مذهبی بودن برای جلب نظر مردم
- 🔹 ایجاد فضای رعب و حکومت نظامی
🏛️ رسیدن به قدرت
- 🔹 نفوذ در مجلس و برکناری احمدشاه
- 🔹 واگذاری حکومت توسط مجلس مؤسسان
🚫 شیوه حکومت رضاشاه
- 🔹 دیکتاتوری و سرکوب احزاب
- 🔹 تبعید و اعدام مخالفان
- 🔹 شهادت آیت‌الله مدرس
🛡️ اقدامات نظامی و عمرانی
- 🔹 ایجاد ارتش منظم
- 🔹 احداث راه‌آهن سراسری
- 🔹 تصویب قانون نظام وظیفه عمومی
🕋 تضعیف ارزش‌های دینی
- 🔹 محدودیت مراسم مذهبی
- 🔹 کشف حجاب و تغییر پوشش
- 🔹 قیام مسجد گوهرشاد و سرکوب مردم
🏺 باستان‌گرایی و حذف هویت دینی
- 🔹 تضعیف اسلام و هویت قومی
- 🔹 نادیده گرفتن ارتباط دین و ملیت
🌍 جنگ جهانی دوم و ایران
- 🔹 آغاز جنگ با حمله آلمان به لهستان
- 🔹 اشغال ایران توسط متفقین
- 🔹 تبعید رضاشاه و جانشینی محمدرضا شاه
🛢️ ملی شدن صنعت نفت
- 🔹 رهبری توسط آیت‌الله کاشانی و دکتر مصدق
- 🔹 اعلام ملی شدن در اسفند ۱۳۲۹
- 🔹 هدف: اجرای قانون و قطع نفوذ بیگانگان
🕌 فداییان اسلام
- 🔹 تشکیل توسط شهید نواب صفوی
- 🔹 فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و نظامی
📘 جدول خلاصه درس ۱۴ مطالعات نهم | ایران پس از جنگ جهانی اول
| موضوع | خلاصه نکات کلیدی |
|---|---|
| وضعیت ایران پس از جنگ جهانی اول | بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی؛ نفوذ انگلستان در امور داخلی |
| خروج روسیه از ایران | انقلاب بلشویکی و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی؛ تمرکز بر مسائل داخلی |
| قرارداد ۱۹۱۹ | واگذاری امور مالی و نظامی ایران به مستشاران انگلیسی؛ مخالفت مدرس و خیابانی |
| کودتای ۱۲۹۹ | طراحی توسط انگلستان؛ رضاخان و سید ضیاء مهره‌های کودتا؛ اشغال تهران |
| ویژگی‌های رضاخان | روحیه استبدادی؛ نمایش مذهبی بودن؛ ایجاد فضای رعب و حکومت نظامی |
| رسیدن به قدرت | نفوذ در مجلس؛ برکناری احمدشاه؛ واگذاری حکومت توسط مجلس مؤسسان |
| شیوه حکومت رضاشاه | دیکتاتوری؛ سرکوب احزاب؛ تبعید و اعدام مخالفان؛ شهادت آیت‌الله مدرس |
| اقدامات عمرانی و نظامی | ایجاد ارتش منظم؛ احداث راه‌آهن سراسری؛ تصویب قانون نظام وظیفه |
| تضعیف ارزش‌های دینی | کشف حجاب؛ محدودیت مراسم مذهبی؛ قیام مسجد گوهرشاد |
| باستان‌گرایی | تلاش برای حذف هویت دینی و اسلامی؛ تقویت ملی‌گرایی افراطی |
| جنگ جهانی دوم | اشغال ایران توسط متفقین؛ تبعید رضاشاه؛ جانشینی محمدرضا شاه |
| ملی شدن صنعت نفت | رهبری توسط آیت‌الله کاشانی و دکتر مصدق؛ اعلام ملی شدن در اسفند ۱۳۲۹ |
| فداییان اسلام | تشکیل توسط شهید نواب صفوی؛ فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و نظامی |
دیدگاهتان را بنویسید